کد مطلب:25869 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:80

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

علل انحراف قوم بني اسرائيل و بازگشت حضرت موسي از كوه طور چه بود؟ با توجه به آيات 141 تا 154 سورة بنياسرائيل.

سورة اسرأ (بنياسرائيل) 111 آيه بيشتر ندارد، و داستان انحراف بنياسرائيل در هنگام رفتن حضرت موسي به كوه طور براي آوردن تورات، در اين سوره ذكر نشده است، بلكه در سورههاي ديگر اين داستان را ميخوانيم. يكي از آن موارد، در سورة بقره است، كه خلاصة آن چنين است.

هنگامي كه حضرت موسيغ در كوه طور به سر ميبرد، سامري كه مردي نيرنگباز بود از اين فرصت استفاده كرد و از طلا و جواهراتي كه نزد قوم بنياسرائيل بود، گوسالهاي ساخت كه صداي مخصوصي از آن به گوش ميرسيد و بنياسرائيل را به پرستش آن دعوت كرد; بيشتر بنياسرائيل به او پيوستند; جز هارون، جانشين و برادر موسي با اقليتي از آنان كه بر آيين توحيد باقي ماندند و هر چه كوشش كردند كه ديگران را از اين انحراف باز گردانند، موفق نشدند.

حضرت موسيغ پس از بازگشت از كوه طور از مشاه ?¢ اين صحنه بسيار ناراحت شد و آنها را سخت ملامت كرد. آنها كه متوجه زشتي كار خود شده بودند، در صدد بر آمدند تا توبه كنند. حضرت موسي به آنها فرمود: يَـَقَوْمِ إِنَّكُمْ ظَـلَمْتُمْ أَنفُسَكُم بِاتِّخَاذِكُمُ الْعِجْلَ فَتُوبُوَّاْ إِلَيَ بَارِئِكُمْ فَاقْتُلُوَّاْ أَنفُسَكُمْ ذَ َلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ عِندَ بَارِئِكُمْ; (بقره، 54) اي قوم من! شما با انتخاب گوساله (براي پرستش) به خود ستم كرديد; پس توبه كنيد و به سوي خالق خود باز گرديد و خود را ]يكديگر را[ به قتل برسانيد; اين كار، براي شما در پيشگاه پروردگارتان بهتر است.

طبق نظر برخي از مفسران، مقصود از قتل نفس، آن است كه حضرت موسيغ دستور داد تا موحدان، خطاكاران (گوسالهپرستان) را اعدام نمايند; ولي بر اساس نظر برخي ديگر، به معناي همديگر را كُشتن ميباشد; به اين معنا كه حضرت موسي طبق فرمان الهي دستور داد تا تمام كساني كه گوسالهپرستي كرده بودند، غسل كنند، كفن بپوشند، و در شبي تاريك صف كشيده، با شمشير به حيات يكديگر پايان بخشند.

بنابراين، مقصود از قتل نفس، قتل معنوي به معناي تسلط بر نفس و رام كردن و يا سركوب آن نيست; چون قتل به اين معنا در قرآن مجيد به كار نرفته است; علاوه بر آن در رواياتي كه در ذيل آيه آمده است نيز، فاقتلو أنفسكم به معناي قتل جسم (قتل متعارف) آمده است; نه به معناي قتل معنوي.(ر.ك: البرهان في تفسير القرآن، علامه بحراني، ذيل آية 54 سوره بقره، مؤسسة البعثة.)

شبيه اين در شريعت اسلام نيز هست كه اگر مرتد فطري (كسي كه مسلمان متولد شده، سپس از دين خارج شود) توبه كند، توبهاش پيش خدا ممكن است قبول باشد; امّا حكمش اعدام است و بايد كشته شود تا دين، بازيچه نشود و جامعه از اين آلودگيها محفوظ بماند.

از اين آيه استفاده ميشود كه حكم تورات نيز شبيه حكم اسلام بوده است; بنياسرائيل با گوسالهپرستي، مرتد فطري شده بودند; لذا حضرت موسيغ دستور قتل آنها را به نحو خاصي صادر كرد.(ر.ك: تفسير احسن الحديث، سيدعلياكبر قرشي، ج 1، ص 128 ـ 129، واحد تحقيقات اسلامي / الميزان، علامه طباطبايي، ج 1، ص 189، مؤسسةالاعلمي للمطبوعات / تفسير نمونه، آيتالله مكارم شيرازي و ديگران، ج 1، ص 253 ـ 256، دارالكتب الاسلامية.)